Het internet is een geweldige bron van informatie, entertainment en communicatie. Maar helaas heeft het ook een donkere kant. Oplichters, vaak afkomstig uit landen als India, hebben een geraffineerde manier gevonden om nietsvermoedende mensen op te lichten door controle te krijgen over hun pc. Ze gebruiken slimme trucs om je te misleiden, waarna ze proberen je geld afhandig te maken. Hoe gaat dit precies in z’n werk, en hoe voorkom je dat je slachtoffer wordt?
Hoe werkt de oplichting?
Het scenario begint vaak met een telefoontje. Je neemt op, en aan de andere kant van de lijn klinkt een vriendelijke stem die beweert van een groot techbedrijf te zijn, zoals Microsoft of Apple. De oplichter vertelt je dat ze verdachte activiteiten op jouw computer hebben opgemerkt en dat ze je willen helpen om je pc weer veilig te maken. Soms gaat het gesprek ook anders: je ontvangt een e-mail of pop-up op je scherm met een valse melding dat er iets mis is met je computer. Daarin staat een telefoonnummer dat je zogenaamd moet bellen voor technische hulp.
Als je eenmaal dat telefoonnummer hebt gebeld of met de oplichter in gesprek bent, proberen ze je te overtuigen om software te installeren waarmee ze op afstand jouw pc kunnen overnemen. Dit klinkt misschien alarmerend, maar deze criminelen zijn vaak heel goed in het opbouwen van vertrouwen. Ze spreken beleefd, klinken professioneel en weten net genoeg technische termen te gebruiken om het verhaal geloofwaardig te maken.
Zodra je die software hebt geïnstalleerd, krijgen ze toegang tot jouw computer. Op dat moment kunnen ze alles zien en doen wat jij kunt op je pc. Dit is het moment waarop de oplichting echt begint.
Het geldkloppenspel
Eenmaal binnen op je computer, gaan ze aan de slag om je financieel uit te kleden. Ze kunnen bijvoorbeeld beweren dat er virussen op je computer staan die alleen zij kunnen verwijderen. Daarvoor vragen ze een belachelijk hoog bedrag, vaak via een directe betaling met creditcard of bankoverschrijving. Soms doen ze alsof ze je willen terugbetalen voor een niet bestaande fout, maar dan moet je wel eerst zelf een klein bedrag overmaken om de “transactie te verifiëren.” Natuurlijk zie je dat geld nooit meer terug.
In sommige gevallen proberen deze oplichters nog verder te gaan. Ze graven in je persoonlijke bestanden, proberen wachtwoorden te stelen of kijken naar gevoelige informatie, zoals bankgegevens. Ze kunnen zelfs ransomware installeren, waarmee ze je pc vergrendelen totdat je een ‘losgeld’ betaalt.
Veelvoorkomende trucs
Deze oplichters zijn creatief in hun aanpak en gebruiken verschillende methodes om hun slag te slaan. Soms sturen ze e-mails die eruitzien als officiële communicatie van een bank of een ander groot bedrijf. Daarin staat dat er een probleem is met je account en dat je zo snel mogelijk contact moet opnemen. Uiteraard staat er een telefoonnummer in de mail dat rechtstreeks naar de oplichters leidt.
Een andere veelgebruikte truc is het tonen van neppe pop-upvensters wanneer je op het internet surft. Deze vensters lijken afkomstig van antivirussoftware of andere beveiligingsprogramma’s en melden dat er een probleem is met jouw pc. Ook hier staat dan een telefoonnummer dat je kunt bellen voor "hulp." Als je eenmaal dat nummer belt, word je in hetzelfde bedrog getrokken.
Hoe voorkom je dat je slachtoffer wordt?
Het belangrijkste wat je kunt doen om deze oplichters te ontlopen, is alert blijven. Techbedrijven zoals Microsoft of Apple zullen je nooit zomaar bellen om problemen op je computer te melden. Als iemand je onverwacht belt en zegt dat er iets mis is met je pc, kun je er bijna zeker van zijn dat het om oplichting gaat.
Een goede vuistregel is om nooit een telefoonnummer te bellen dat je krijgt via een pop-up, e-mail of telefoontje van een onbekend bedrijf. Wil je zeker weten of er iets aan de hand is met je computer? Zoek dan zelf het officiële telefoonnummer van het bedrijf op via hun website en bel hen rechtstreeks.
Verder is het van groot belang dat je nooit software downloadt of installaties uitvoert op basis van instructies van een onbekende beller. Heb je per ongeluk toch iets geïnstalleerd? Schakel dan direct een echte IT-professional in om je pc na te kijken en eventuele malafide software te verwijderen.
Wat te doen als je bent opgelicht?
Ben je per ongeluk in de val van een oplichter gelopen en heb je je pc laten overnemen? Verbreek dan onmiddellijk de verbinding en schakel je internet uit. Verwijder vervolgens alle software die je tijdens het gesprek hebt geïnstalleerd. Het is ook belangrijk om je bankrekening en creditcardtransacties goed in de gaten te houden. Als je persoonlijke gegevens hebt doorgegeven, zoals je bankrekeningnummer of creditcardnummer, neem dan direct contact op met je bank om fraude te voorkomen.
Daarnaast is het een goed idee om aangifte te doen bij de politie. Hoewel deze oplichters vaak vanuit het buitenland opereren, kunnen autoriteiten toch actie ondernemen om deze praktijken te stoppen.
Wees altijd op je hoede
Het lijkt misschien onschuldig: een telefoontje van een helpdeskmedewerker die je gewoon wilt helpen. Maar in werkelijkheid zijn deze oplichters uit op je geld en persoonlijke gegevens. Door alert te zijn en te weten hoe deze trucjes werken, kun je jezelf beschermen tegen deze vorm van internetcriminaliteit. Als je je met een onbekend telefoonnummer afvraagt wie je heeft gebeld, zorg dan altijd dat je dit online checkt. Zorg ervoor dat je nooit een telefoonnummer belt dat je via een verdachte manier hebt verkregen en zorg dat je nooit zomaar iemand toegang geeft tot jouw computer. Dan ben je de oplichters altijd een stap voor.
